برای راه اندازی یک آزمایشگاه شیمی چه تجهیزاتی مورد نیاز است؟

در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، دارویی، نفت و پتروشیمی و مراکز دانشگاهی و پژوهشی نیاز به آزمایشگاه های شیمی وجود دارد. احداث آزمایشگاه ها اولین اقدام است در صورتی که تجهیز آن ها با وسایل آزمایشگاهی مناسب و کارآمد مهم ترین کاری است که مدیران باید برای آن برنامه ریزی و بودجه مناسب داشته باشند.

این مقاله به معرفی مهم ترین تجهیزات آزمایشگاه شیمی می پردازد.

سکوبندی مناسب آزمایشگاه شیمی

سکوبندی یا میزبندی آزمایشگاه به مجموعه ای از کابینت ها گفته می شود که برای قرار دادن دستگاه ها، شیشه آلات، ملزومات و تجهیزات آزمایشگاهی طراحی شده است. از اجزای سکوبندی می توان کابینت های رومیزی، کابینت های دیواری،سینک و تاسیسات را نام برد. در هنگام طراحی قسمت سکوبندی آزمایشگاه ها باید تمام نکات ایمنی رعایت شود تا خطری کاربران را هنگام کار در آزمایشگاه تهدید نکند.

هود شیمی

ایمنی پرسنل در خلال کار آزمایشگاهی بیش از هر فعالیتی در آزمایشگاه اهمیت دارد. خصوصا در آزمایشگاه شیمی که افراد بیشتر با مواد سمی، خوردنده و خطرناک سر و کار دارند، قرار دادن هود شیمی مناسب در آزمایشگاه قبل از بهره برداری بسیار مهم است. هود های شیمی محفظه هایی عمولا از جنس فولاد ضد زنگ و مقاوم در برابر بخارات شیمیایی هستند. روی هود های شیمی فن های قوی نصب می شود، تا بخارات و مواد سمی را خارج کند.

ترازو یا بالانس آزمایشگاهی

یک آزمایشگاه شیمی بدون ترازو آزمایشگاهی عملا هیچ کارایی ندارد. ترازو های آزمایشگاهی دستگاه هایی بسیار اساسی هستند که با توجه به خصوصیات هر دستگاه می توانند تا دقت 0.0001 گرم را نیز اندازه گیری کنند. ترازو ها با دقت، حداقل و حداکثر وزن های مختلفی قابل فروش هستند. یکی از معتبر ترین برند های ترازو آزمایشگاهی در جهان Radwag است. در ایران می توانید ترازو های آزمایشگاهی این برند را از royaniran خریداری کنید.

هیتر استیرر یا هات پلیت مگنت

هات پلیت مگنت وسیله ای است که به طور گسترده در آزمایشگاه های شیمی مورد استفاده قرار می گیرد و از یک آهنربای چرخان یا یک آهنربای الکتریکی ثابت تشکیل شده است که یک میدان مغناطیسی دوار ایجاد می کند. از این دستگاه برای همزدن محلول های واکنش ها به صورت مداوم و یکنواخت همزمان با حرارت دادن استفاده می شود. هیتر مگنت های Heidolph ساخت کشور آلمان، در بین سایر برند ها از بهترین کیفیت برخوردار هستند.

سانتریفیوژ

سانتریفیوژ ها تقریبا در تمای آزمایشگاه های شیمی، زیست شناسی سلولی و ملکولی، تشخیص طبی و … کاربرد دارند. در یک آزمایشگاه شیمی از سانتریفیوژ برای جداسازی محصولات رسوبی از حلال و محیط واکنش و سپس شست و شوی آن ها استفاده می شود. بیشتر سانتریفیوژ های ساده آزمایشگاهی 4000 دور در دقیقه سرعت دارند.

پی اچ متر آزمایشگاهی

پی اچ متر یک ابزار مهم آزمایشگاهی است که غلظت یون هیدرونیوم را در محلول های آبی محاسبه می کند و بر اساس pH بیان می کند. در واقع مقدار اسیدی یا بازی بودن محلول اندازه گیری می شود. پی اچ متر های رومیزی بالا ترین دقت را نسبت به پی اچ متر های قلمی و پرتابل دارند.

آون آزمایشگاهی

آون آزمایشگاهی، محفظه ای دو جداره با لایه عایق حرارتی بین دو دیواره آن است. آون های آزمایشگاهی معمولا می توانند از دمای محیط تا دمای 250 درجه سانتی گراد را در محفظه خود ایجاد کنند و این دما را برای مدت زمان تنظیم شده ثابت نگه دارند. از آون آزمایشگاهی از آژمایشگاهی شیمی عمولا برای خشک کردن ظروف شیشه ای و تبخیر کردن حلال و خشک کردن محصولات واکنش های شیمیایی استفاده می شود.

سمپلر یا میکروپیپت

اندازه گیری مایعات با ترازو آزمایشگاهی روشی دقیق برای آنالیز ها و واکنش های شیمیایی نیست. بهترین روش اندازه گیری بر حسب حجم است. میکروپیپت هایی که از کالیبراسیون آن ها اطمینان داشته باشیم، بهترین ابزار برای اندازه گیری مایعات در آزمایشگاه هستند. سمپلر ها در مدل های 1 تا 10، 10 تا 100 و 100 تا 1000 میکرو لیتر در بازار عرضه می شوند.

انواع شیشه آلات آزمایشگاهی

تمام واکنش ها و آنالیز های شیمیایی با استفاده از ظروف شیشه ای و مقاوم به حرارت آزمایشگاهی انجام می شوند. هر آزمایشگاه شیمی به بشر، بالن ژوژه، ارلن، فلاسک یا بالن ته گرد، کندانسور یا مبرد، شیشه ساعت، ارلن خلاء، دکانتور، پیپت، لوله آزمایش، دسیکاتور و … غیره نیاز دارد.

این مقاله صرفا به معرفی اصلی ترین دستگاه ها برای راه اندازه یک آزمایشگاه شیمی پرداخت. قطعا هر آزمایشگاه با توجه به کاربردی که دارد، نیاز به دستگاه های تخصصی و ویژه دارد.