یارانه‌ای که کالاها را گران کرد!

به گزارش خبرگزاری هاریکا براساس آماری که مراکز بین المللی منتشر کرده اند ، کشور ما با اختلاف زیادی نسبت به کشور دوم ، در راس لیست پرداخت کنندگان یارانه انرژی قرار دارد ، در حالی که طبق آخرین آماری که در ترازنامه منابع هیدروکربن ایران در سال 1996 ارائه شده است. در این کشور سالانه 51.2 میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می شود.

براساس آژانس بین المللی انرژی ، کشورمان در سال 2019 86 میلیارد دلار یارانه انرژی برای “نفت ، گاز ، برق” پرداخت کرد در حالی که چین با 1.4 میلیارد نفر جمعیت و 32 میلیارد دلار یارانه در جایگاه دوم قرار گرفت. انرژی داده است. در حالی که بیشتر کشورهای جهان بر کاهش مصرف انرژی متمرکز هستند ، شاخص یارانه انرژی در کشور ما در بالای جدول است.

در سال 1998 ، ایران نهمین مصرف کننده بزرگ انرژی در جهان ، معادل 3.4 میلیون بشکه نفت خام شد. مطالعات نشان می دهد که طی سالیان گذشته مصرف انرژی در جهان دو برابر شده است.

ایران در حال حاضر بزرگترین دارنده ذخایر هیدروکربن (کل ذخایر نفت و گاز) در جهان است. طبق آمار رسمی و تأیید شده از منابع معتبر بین المللی ، ایران حدود 158 میلیارد بشکه نفت (9.3٪ از کل منابع نفتی جهان) و حدود 33000 میلیارد متر مکعب گاز (18٪ از منابع گازی جهان) دارد.

به طور کلی 2.4٪ انرژی جهان در ایران تولید می شود که از نظر تولید انرژی در رتبه نهم در بین کشورها قرار دارد. این تولید انرژی معادل 3.6 میلیون بشکه نفت خام است. همچنین 1.8٪ انرژی جهان در ایران مصرف می شود که این امر ایران را به نهمین کشور بزرگ جهان در مصرف انرژی تبدیل کرده است.

رتبه بندی انرژی در ایران در مقایسه با سایر کشورهای جهان مطلوب نیست

در همین راستا ، هادی مودقیق ، مدیرکل دفتر اطلاعات و فناوری های نوین توانیر با اشاره به شدت مصرف انرژی در کشور گفت: متأسفانه رتبه بندی انرژی در کشور ما نسبت به سایر کشورهای جهان مطلوب نیست ”

وی ادامه داد: شدت انرژی مهمترین شاخصی است که بر اساس آن جایگاه کشورها در بحث بهره وری انرژی تعیین می شود. منظور از شدت انرژی میزان مصرف انرژی به تولید ناخالص داخلی است. این شاخص بیانگر میزان مصرف انرژی برای تولید مقدار مشخصی کالا و خدمات است که از نظر ارز تعیین می شود.

توانیر ، مدیر کل دفتر اطلاعات و فناوری های جدید گفت: “متأسفانه ، ما از نظر انرژی موقعیت خوبی نداریم. وقتی انرژی ارزان است ، الگوی مصرف در بخشهای داخلی و تجاری کمتر مورد توجه قرار می گیرد.”

مدقق گفت: “متأسفانه کشور ما از نظر انرژی همیشه در پایین لیست است یا در پایین است ، در حالی که شدت مصرف انرژی در همه دنیا به ویژه در کشورهای اروپایی در حال بهبود است.”

وی افزود: کشورهایی که به انرژی و صرفه جویی در مصرف انرژی اهمیت می دهند و سوخت های فسیلی ندارند ، روی بهره وری کار می کنند.

توانیر ، مدیرکل دفتر اطلاعات و فناوری های نوین ، افزود: در حال حاضر تقریباً بیش از 50٪ انرژی کشور در بخشهای خانگی ، اداری ، تجاری و صنعتی مصرف می شود.

مدقیق افزود: مهمترین عامل در مصرف زیاد انرژی قیمت پایین آن است که باعث می شود ناخودآگاه صنایع با بهره وری پایین در صنایع با بهره وری کم افزایش یابد. از طرف دیگر ، موضوع پرداخت یارانه های انرژی نیز در این زمینه تأثیرگذار است.

این مقام مسئول گفت: در این زمینه به دلیل کمبود زیرساخت ها ، هدفمند سازی یارانه های انرژی محقق نشده است و یارانه های انرژی نیز به طور عادلانه در بخشهای مختلف برای بهره وری انرژی هزینه نشده است.

بر اساس این گزارش ، اگرچه یارانه های انرژی در همه بخش های انرژی از جمله گاز ، نفت و برق وجود دارد ، اما بخش برق بیشترین یارانه انرژی را پرداخت می کند که پیامدهای منفی برای اقتصاد و تولید دارد.

باید از اتلاف منابع انرژی جلوگیری کنیم

محمدرضا خطاطی مدیر بخش صنعت شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در این خصوص گفت: بر اساس آخرین گزارش‌های مراجع بین‌المللی، کشور ما در فهرست پرداخت‌کنندگان یارانه انرژی، با اختلاف زیاد نسبت به دومین کشور، در صدر قرار دارد. براساس آخرین آمار ارائه‌شده در ترازنامه منابع هیدروکربوری کشور در سال ۹۶، ایران سالانه ۵۱.۲ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می‌کند.

او با بیان اینکه بخش زیادی از یارانه انرژی، در بخش صنعت پرداخت می‌شود، افزود: ۳۴ درصد این یارانه، در حوزه نیروگاهی پرداخت می‌شود.

خطاطی اضافه کرد: حوزه‌های پالایشگاهی، پتروشیمی، و صنایع انرژی بر، مانند سیمان و فولاد، بیشترین سهم یارانه انرژی را دریافت می‌کنند و بخش خانگی، تجاری و حمل و نقل در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

مدیر بخش صنعت شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، با تاکید بر اینکه باید از اتلاف منابع انرژی جلوگیری کنیم، گفت: در همین راستا، اقدامات اساسی در حال انجام است.

به طور کلی بیش از نیمی از یارانه پنهان سوخت در ایران به بخش‌های نیروگاهی و صنایع اختصاص می‌یابد، اما کشور‌های جهان سیاست‌های متفاوتی را در خصوص یارانه انرژی دنبال می‌کنند.

برخی کارشناسان حوزه انرژی براین باورند که یارانه انرژی متعلق به تمامی مردم است، اما این موضوع از جیب عامه مردم خارج و به جیب پرمصرف‌ها می‌رود.

یارانه برق در ایران طی سال گذشته چیزی بالغ بر ۶۰ درصد کل یارانه‌های انرژی پنهان  کشور بوده است، این در حالی است که کشورمان بیشترین یارانه انرژی را می‌دهد و تقریبا سهم ۱۹ درصدی از کل یارانه انرژی را در جهان دارد.

کشورمان وارد کننده انرژی نیست بدین گونه که اگر دولت این انرژی را به جای داخل در بازار‌های جهانی می‌فروخت ۸۶ میلیارد دلار بیشتر درآمد کسب می‌کرد.

پرداخت یارانه انرژی در کشور تبعاتی دارد

ابوذر صالحی، مدیر کل امور بین الملل توانیر در گفت‌وگویی تصریح کرد: در کل نظام پرداخت یارانه ناشی از سبک نظام اداره اقتصاد یک کشور است که اقتصاد انرژی ایران از جهان مجزا نیست و این در یک ساختار شناور و همراستا با تصمیمات کلان کشور است. متاسفانه کشورمان بیشترین یارانه انرژی را در جهان پرداخت می‌کند .

او افزود: پرداخت یارانه انرژی در کشور تبعاتی دارد که نخست توجه و حساسیت مصرف کنندگان انرژی را نسبت به مصرف کاهش می‌دهد و همیشه قیمت گذاری عاملی برای  تعیین سمت تقاضا خواهد بود.

این مقام مسئول گفت: زمانی که یارانه انرژی پرداخت شود، منابع مالی برای توسعه بخش‌های دیگر با کمبود مواجه خواهد شد، چون بخش زیادی از منابعی که  باید برای توسعه نیروگاه‌ها و شبکه‌های برق  مصرف ‌شود ، صرف پرداخت یارانه انرژی می‌شود .

صالحی بیان کرد: این موضوع پرداخت انرژی اثرات بسیار بدتری هم دارد و باعث اثر گذاری نامطلوبی در بخش صنایع می شود چراکه یارانه انرژی باعث می‌شود بهای محصول شرکت‌های تولید کننده کالای انرژی برق کاهش پیدا کند و این می‌تواند در سالیان بعد مشکل ساز شود.

او افزود: این امر باعث کاهش قیمت برق می‌شود و همین موضوع سبب می‌شود که افراد توجه خاصی به مصرف برق نداشته باشند و این موضوع در مقیاس کلان ، مشکل ساز خواهد شد. بسیاری از ماشین آلات فرسوده با انرژی بالایی که در کشور‌های اروپایی دارند با قیمت پایین به بهانه تولید و اشتغال به کشور وارد می‌شود  در حالی که این دستگاه ها انرژی زیادی مصرف می‌کنند.

مدیر کل امور بین الملل توانیر گفت: مردم باید توجه داشته باشند، هر ریالی که یارانه انرژی پرداخت می‌شود در واقع از جیب خود مردم پرداخت می‌شود .ما تصمیم جدی داریم که موضوع یارانه انرژی را صرف هدفمندی کنیم و با حمایت مجلس امسال افزایش قیمت صنایع بالای دو مگاوات مصرف به تصویب رسید که این باعث می‌شود صنایع توجه  بیشتری  در این خصوص داشته باشند.

او ادامه داد: یارانه‌های انرژی ایران در سال ۲۰۱۴ حدود ۸۸ میلیارد دلار بود، اما با افت قیمت نفت، یارانه‌ها نیز کاهش یافت. با این حال از سال ۲۰۱۶ به بعد با افزایش قیمت نفت، یارانه‌ها همواره سیر صعودی داشته است.

ما باید از اتلاف منابع انرژی جلوگیری کنیم

محمدرضا خاتتی ، مدیر گروه صنعتی شرکت بهینه سازی مصرف سوخت گفت: بر اساس آخرین گزارش های مقامات بین المللی ، کشور ما در بالای لیست پرداخت کنندگان یارانه انرژی قرار دارد ، با اختلاف زیادی نسبت به دوم کشور.” طبق آخرین آمار ارائه شده در ترازنامه منابع هیدروکربنی کشور در سال 1996 ، ایران سالانه 51.2 میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می کند.

وی با بیان اینکه قسمت زیادی از یارانه انرژی در بخش صنایع پرداخت می شود ، افزود: 34 درصد این یارانه در حوزه نیروگاه ها پرداخت می شود.

خطاتی افزود: پالایشگاه ها ، پتروشیمی ها و صنایع انرژی بر مانند سیمان و فولاد بیشترین سهم یارانه انرژی را دریافت می کنند و پس از آن بخشهای داخلی ، تجاری و حمل و نقل قرار دارند.

مدیر بخش صنعت شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با تأکید بر اینکه باید از اتلاف منابع انرژی جلوگیری کنیم ، گفت: در این راستا اقدامات اساسی انجام می شود.

به طور کلی ، بیش از نیمی از یارانه سوخت پنهان در ایران به نیروگاه ها و صنایع اختصاص می یابد ، اما کشورهای جهان سیاست های مختلفی را در مورد یارانه های انرژی دنبال می کنند.

برخی از کارشناسان انرژی معتقدند یارانه های انرژی متعلق به همه مردم است ، اما این مسئله از جیب مردم خارج می شود و به جیب بیشترین مصرف کنندگان می رود.

یارانه های برق در ایران طی سال گذشته بیش از 60 درصد از کل یارانه های پنهان انرژی در کشور بوده است ، در حالی که کشور ما بیشترین یارانه انرژی را تأمین می کند و تقریباً 19 درصد از کل یارانه های انرژی در جهان سهم دارد.

کشور ما وارد کننده انرژی نیست ، بنابراین اگر دولت این انرژی را در بازارهای جهانی به جای فروش داخلی بفروشد ، 86 میلیارد دلار درآمد بیشتر خواهد داشت.
پرداخت یارانه های انرژی در کشور عواقبی دارد

ابوذر صالحی ، مدیرکل امور بین الملل توانیر ، در مصاحبه ای اظهار داشت: “به طور کلی ، سیستم پرداخت یارانه به دلیل سبک سیستم مدیریت اقتصادی کشور است که اقتصاد انرژی ایران جدا از جهان نیست و این در یک ساختار شناور متناسب با تصمیمات کلان کشور. ” متأسفانه کشور ما بیشترین یارانه انرژی را در جهان پرداخت می کند.

وی افزود: پرداخت یارانه های انرژی در کشور عواقبی دارد که ابتدا از توجه و حساسیت مصرف کنندگان انرژی به مصرف می کاهد و قیمت گذاری همیشه عاملی برای تعیین سمت تقاضا خواهد بود.

این مقام مسئول گفت که وقتی یارانه انرژی پرداخت شود ، منابع مالی برای توسعه بخشهای دیگر کم خواهد بود ، زیرا قسمت زیادی از منابعی که باید برای توسعه نیروگاه ها و شبکه های برق استفاده شود ، صرف یارانه های انرژی خواهد شد .

صالحی گفت: این موضوع پرداخت انرژی تأثیرات بسیار بدتری دارد و تأثیر نامطلوبی در بخش صنایع خواهد داشت ، زیرا یارانه های انرژی قیمت محصولات شرکت های تولید کننده کالاهای الکتریکی را کاهش می دهد و این می تواند در سالهای آینده مشکل ساز شود.

وی افزود: این امر باعث کاهش قیمت برق می شود و این امر باعث می شود که مردم توجه ویژه ای به مصرف برق نداشته باشند و این مسئله در مقیاس بزرگ ایجاد یک مشکل خواهد بود. بسیاری از ماشین های فرسوده با انرژی بالا در کشورهای اروپایی به بهانه تولید و اشتغال با قیمت پایین وارد می شوند ، در حالی که این ماشین ها انرژی زیادی را مصرف می کنند. مدیرکل امور بین الملل توانیر گفت: مردم باید توجه کنند ، هر ریالی که یارانه انرژی پرداخت می شود در واقع از جیب مردم پرداخت می شود. مصرف بالای دو مگاوات تصویب شده است که توجه صنایع را به این موضوع بیشتر می کند. ادامه داد: “یارانه های انرژی ایران در سال 2014 حدود 88 میلیارد دلار بود ، اما با کاهش قیمت نفت ، یارانه ها نیز کاهش یافت.” با این حال ، از سال 2016 ، با افزایش قیمت نفت ، یارانه ها همیشه در حال افزایش است.