کندوکاو در زندگی افرادی که موفقیت‌های بزرگی را به دست آورده‌اند مزیت‌های فراوانی دارند. کمترین فایده این ماجرا پر شدن باک انگیزه برای ادامه‌دادن مسیرمان و دنبال‌کردن رؤیاهایمان است. در این مقاله، به سراغ مرد شماره یک «آمازون» (Amazon.com) یعنی «جف بزوس» (Jeffrey Preston Bezos) می‌رویم و به فرازوفرود زندگی او و کسب‌و‌کارش نگاهی می‌اندازیم. با ما همراه باشید.

جف متولد کجا و فارغ‌التحصیل چه رشته‌ای است؟

جف بزوس که در ابتدا نام خانوادگی‌اش «جورگنسن» بود متولد شهر «البوکرکی» (Albuquerque) در «نیومکزیکو» است. زندگی مادر نوجوان و پدر اول او بیش از یک سال دوام نداشت. خیلی زود مادرش با یک مرد مهاجر به نام «مایک بزوس» ازدواج کرد و جف را به فرزندخواندگی پذیرفت. به همین دلیل نام خانوادگی او هم تغییر کرد.

اولین رشته دانشگاهی که جف برای ادامه تحصیل انتخاب کرد «فیزیک» بود؛ ولی خیلی زود آن را به «علوم رایانه» و «مهندسی برق» تغییر داد. بعد از چند سال او به‌عنوان دانشجوی ممتاز از «دانشگاه پرینستون» (Princeton University) که یکی از بهترین دانشگاه‌های جهان به شمار می‌رود با مدرک «لیسانس علوم مهندسی» (BSE) فارغ‌التحصیل شد.

ایده آمازون از کجا آمد؟

جف بزوس بعد از فارغ‌التحصیلی در چند شرکت کامپیوتری آغاز به کار کرد. از اولین وظایف او توسعه شبکه برای راه‌اندازی و گسترش سامانه‌های تجارت بین‌المللی بود. بعد از آن به مدت دو سال با عنوان «مدیر محصول» در (Bankers Trust) مشغول به کار شد. این اولین تجربه همکاری بزوس با صنعت بانکداری به شمار می‌رفت.

بعد از آن هم به یک شرکت سرمایه‌گذاری پیوست و تا سِمَت «معاون ارشد» بالا رفت. در همین زمان بود که او فهمید نرخ رشد استفاده‌کردن از اینترنت ۲۳۰۰ درصد در سال بالا می‌رود. همین موضوع، جرقه راه‌اندازی یک «کتاب‌فروشی آنلاین» را در ذهن او روشن کرد؛ اما چرا کتاب‌فروشی؟

چرا آمازون در آغاز فقط با کتاب شروع شد؟

جف، تحقیق‌های زیادی در مورد محصولاتی که از راه دور برای مردم فرستاده می‌شوند انجام داد و همان جا بود که فهمید تنها محصولی که از این چرخه خارج شده «کتاب» است. دلیل این ماجرا هم چیزی نبود جز «پول».

به زبان ساده، تمام شرکت‌هایی که در آن زمان از مردم به‌صورت تلفنی سفارش می‌گرفتند و آن را درب‌خانه می‌فرستادند کارشان را با ارسال «بروشور» کرده بودند. افرادی که آن محصولات را لازم داشتند بروشور را می‌دیدند، با شرکت تماس گرفته و محصول را خریداری می‌کردند.

ولی به طرز عجیبی هیچ‌کس در آن زمان کتاب را به این شیوه نمی‌فروخت. دلیل آن هم تعداد بسیار زیاد کتاب‌ها و هزینه سنگینی بود که باید برای تهیه بروشور آن می‌پرداختند. به همین دلیل، جف تصمیم گرفت که این بروشور کتاب را به‌صورت آنلاین و در بستر یک سایت به مردم ارائه دهد.

آمازون چطور شروع به کار کرد؟

بعد از آنکه جف بزوس ایده راه‌اندازی آن وب‌سایت را به همسرش گفت هر دو با هم از کارشان استعفا دادند و در سال ۱۹۹۴ شرکت آمازون را در یک گاراژ کوچک راه‌اندازی کردند. در این میان، پدرخوانده و مادر او ۳۰۰ هزار دلار به او سرمایه دادند تا کارش را شروع کند.

در کنار این ماجرا، جف بزوس با کمک همسرش یک طرح تجاری نوشت و آن را به افرادی که می‌دانست از سرمایه‌گذاری روی «استارت‌آپ» خوششان می‌آید فرستاد. البته در طرح تجاری خود این را هم گوشزد کرد که احتمال شکست آمازون، ۷۰ درصد است!

اضافه‌شدن موزیک و ویدئو به آمازون؛ قدم اول برای تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین خرده‌فروشی آنلاین دنیا

چهار سال بعد از راه‌اندازی وب‌سایت آمازون، جف بزوس تصمیم گرفت که کار خود را با فروش «موسیقی» و «ویدئو» گسترش دهد. چیزی نگذشت که پای محصولات دیگر هم به این کتاب‌فروشی باز شد و مسیر خود برای تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین خرده‌فروشی آنلاین دنیا را باز کرد.

کناره‌گیری جف بزوس از مدیرعاملی آمازون

در سال ۲۰۲۱ جف بزوس به طور رسمی از سِمَت خود به‌عنوان «مدیرعامل آمازون» کناره‌گیری کرد تا بتواند به‌عنوان «رئیس اجرایی هیئت‌مدیره آمازون» مشغول به کار شود. از نظر بزوس این کار باعث می‌شد تا زمان بیشتری برای پرداختن به کارهای موردعلاقه خود در زمینه توسعه آمازون داشته باشد.

نکته‌هایی در مورد جف بزوس و آمازون

• اولین کتابی که در (Amazon.com) فروخته شد «مفاهیم جاری و آناگویی‌های نوآورانه» (Fluid Concepts and Creative Analogies) نوشته «داگلاس هافستات» (Douglas Hofstadte) بود.
• کارمندان آمازون، جف بزوس را یک رئیس سخت‌گیر معرفی می‌کنند.
• تا قبل از سال ۲۰۱۸ کارمندان آمازون حقوقی زیر حداقل قانونی دریافت می‌کردند. این موضوع به مراجع قانونی آمریکا هم کشیده شد و صدای نمایندگان را درآورد.
• جف بزوس در چند دوره، میلیون‌ها واحد از سهام خود در آمازون را فروخت و پول آن را صرف توسعه این شرکت کرد.
• در سال ۲۰۱۳ جف بزوس با پرداخت مبلغ ۲۵۰ میلیون دلار، روزنامه «واشنگتن‌پست» (Washington Post) را خرید تا آن را آن‌طور که می‌خواست دیجیتالی کند.
• قبل از اینکه موتور جستجوی گوگل در بستر اینترنت به راه بیفتد، آمازون موتور جستجوی خود به نام (A9.com) را به اجرا درآورد.
• مخاطبان آمازون می‌توانند با استفاده از سایت (smile.amazon.com) به طور مستقیم از محصولاتی که توسط خیریه‌ها تولید شده‌اند خریداری کرده و از آنها حمایت کنند.
• کاربران این شرکت می‌توانند بدون پرداخت پول از سوپرمارکت‌هایی به نام (Amazon Go) خرید کنند. صورت‌حساب پرداخت این خرید به‌حساب آمازون آنها اضافه می‌شود.
• در آغاز کار، یک زنگ در آمازون وجود داشت که هر بار یک خرید اتفاق می‌افتاد آن زنگ به صدا در می‌آمد. بعد از مدتی آن‌قدر فروش‌ها زیاد شد که صدای زنگ دیگر قطع نمی‌شد. به همین دلیل آن را برداشتند!

نگاهی به نقطه‌های قوت آمازون

بیایید نگاهی به نقطه‌های قوت این بزرگ‌ترین خرده‌فروشی آنلاین بیندازیم.

مدیریت هزینه

جف بزوس روی «مدیریت هزینه» تمرکز و تأکید زیادی دارد. همان‌طور که با هم گفتیم زمانی که درحال‌توسعه آمازون بود چندین بار میلیون‌ها واحد از سهام شخصی خود را فروخت. برخی او را «دیوانه» صدا می‌زدند. چون انگار داشت ثروت خود را خرج می‌کرد. ولی با سودآوری بخش‌هایی که بزوس روی آنها سرمایه‌گذاری کرد، ثروت او نه‌تنها کم نشد؛ بلکه چندین برابر افزایش پیدا کرد.

اهمیت به مشتری

در آمازون، مشتری از سودآوری اهمیت بیشتری دارد. آمازون مدعی است که ۵۵ درصد از مشتریان او بارها به سایت برمی‌گردند و خرید خود را تکرار می‌کنند.

سیستم تحویل ویژه

کیفیت سیستم تحویل شرکت آمازون بسیار منحصربه‌فرد است و افرادی که برای این کار استخدام می‌شوند آموزش ویژه‌ای می‌بینند تا بهترین خاطره تحویل را برای مشتری به یادگار بگذارند.

بزرگ‌ترین نقطه‌ضعف آمازون چیست؟

جف بزوس علاقه زیادی به انجام کارهای جدید دارد؛ از راه‌اندازی یک شرکت «هوا و فضا» بگیر تا خرید یکی از معروف‌ترین روزنامه‌های جهان. همین موضوع، زنگ خطر ازدست‌دادن تمرکز آمازون و جذب مشتریان فعلی او توسط شرکت‌های دیگر را به صدا درآورده است.

آمازون، یک خرده‌فروشی جهانی

باوجودآنکه بعضی از کشورها قوانین متفاوتی برای خرید از خارج دارند؛ ولی مجموعه آمازون بی‌خیال ماجرا نشد و برای‌آنکه مشتریان خود را در سرتاسر جهان داشته باشد، نسخه‌هایی انعطاف‌پذیر از وب‌سایتش را به طور ویژه برای آن کشورها راه‌اندازی کرد. در نهایت، بعدازاین همه روایت، شاید بتوان آمازون و تلاش جف بزوس برای ساخت رؤیایش را در یک عبارت خلاصه کرد: «هیچ سختی را مهم نشمار و برای هدفی که داری راهی پیدا کن!»

خوشبختانه خرید از آمازون در ایران هم امکان‌پذیر است و ما هم می‌توانیم با کمک شرکت‌های واسط مثل مالتینا، سپاهان همراه، ایرانیکارت و… از محصولات متنوع این خرده‌فروشی جهانی استفاده کنیم.